Nowoczesne techniki uczenia stają się wreszcie coraz bardziej popularne. Naukowcy już dawno dowiedli, że uczenie się poprzez czytanie tekstu w podręczniku sprawia, że w naszej pamięci pozostaje około 10% informacji. Ilość materiału do opanowania na egzamin maturalny jest naprawdę duża, dlatego warto poznać skuteczne metody nauki do matury z matematyki.
W mojej pracy niezwykle istotne jest, by mieć świadomość działania ludzkiego mózgu i przebiegu procesów zapamiętywania. Na szczęście, w dzisiejszych czasach mamy niemal nieograniczony dostęp do badań naukowych dotyczących przyswajania wiedzy. Lata pracy z maturzystami pozwoliły mi wybrać takie metody, które odpowiadają potrzebom uczniów i sprawiają, że wiedza pozostaje w ich głowach aż do samej matury.
Ludzki mózg podczas nauki matematyki:
- wyłącza się, rozwiązując wielokrotnie te same zadania;
- lepiej zapamiętuje treści, wykonując związane z nimi czynności (pisanie, rysowanie, opowiadanie);
- jest bardziej aktywny, gdy otrzymane zadanie stanowi dla niego wyzwanie.
6 metod skutecznej nauki do matury z matematyki:
1. Plan nauki i nagroda dla mózgu
Nauka do matury to długi proces, dlatego rozpisanie wszystkich tematów do przerobienia to pierwszy krok, który sprawi, że osiągniemy oczekiwany efekt. Pozwoli to psychicznie przygotować się na spotkanie z materiałem do nauki, ponieważ ułożone w punktach zagadnienia sprawiają wrażenie prostszych do opanowania. Od razu zyskujemy świadomość ilości pracy do wykonania, ale też czujemy kontrolę nad każdym z etapów nauki. Dodatkowo rozkładamy proces uczenia się w czasie i każdego tygodnia mamy mniejsze porcje materiału do przyswojenia. Obawa przed tym, że nie zdążymy przerobić wszystkich tematów przed egzaminem, również maleje, ponieważ na wszystko mamy przewidziany czas. Plan nauki pozwala nam zachować systematyczność podczas przygotowań do matury i uniknąć zarzucania nauki na długie tygodnie. Warto też każdy przerobiony temat odhaczać lub wykreślać z naszej listy. Obserwowanie własnych postępów aktywuje w mózgu ośrodek nagrody, sprawiając, że odczuwamy satysfakcję, radość oraz motywację. Chęć realizowania kolejnych punktów z listy staje się silniejsza, ponieważ prowadzi to do otrzymywania dalszych nagród.
2. Różnorodność zadań
Ważne jest to, jakie zadania wykonujemy podczas nauki. Pamiętajmy, że celem przygotowania do matury jest opanowanie zadań pojawiających się w arkuszach. Uczniowie wpadają jednak w pułapkę rozwiązywania wielu takich samych przykładów po kolei, aby nauczyć się ich perfekcyjnie. Niestety daje to odwrotny efekt. Mózg nie lubi nudy, dlatego jeżeli przez 30 minut podajemy mu te same ćwiczenia, to przechodzi on w tryb „autopilot”. Czyli rozwiązujecie zadanie, jednocześnie myśląc o czymś innym, a efekt Waszej pracy jest znikomy. W skutecznej nauce chodzi o to, by pozostawać aktywnym i skupionym na poznawaniu treści. Kiedy chcecie nauczyć się rozwiązywać na przykład trzech różnych rodzajów zadań, to polecam żonglować nimi i zaskakiwać mózg zmieniającymi się na przemian się poleceniami. Warto zadbać o różnorodność przykładów i rozwiązywać zadania o trochę zmienionych poleceniach czy wyższym stopniu trudności.
3. Powtórki
Mózg zachowuje na długo te informacje, z których regularnie korzysta. Jeżeli jakaś wiedza jest nieużywana, to należy się jej pozbyć. Gdy przerobicie jakąś lekcję, to wiedza z niej pozostanie w Waszych głowach na jakiś miesiąc lub dwa, jeżeli w odpowiednim czasie nie zostanie odświeżona. W planie nauki warto zarezerwować sobie czas na utrwalanie materiału. Najlepiej robić to co około miesiąc lub dwa, ponieważ chodzi o trafienie w idealny moment, kiedy już prawie zapomnieliśmy treści, których się uczyliśmy, ale jeszcze trochę je pamiętamy. Wtedy, wykonując powtórkę, nasz mózg będzie zmuszony do wysiłku, aby potrzebne informacje odtworzyć, a my pozostaniemy skupieni. Ponadto, ten wysiłek sprawi, że ślad pozostawiony w pamięci będzie jeszcze silniejszy.
4. Arkusze maturalne
Wielokrotne rozwiązywanie arkuszy maturalnych uczy nas ich budowy, czytania ze zrozumieniem poleceń maturalnych czy prawidłowego zaznaczania i formułowania odpowiedzi. Warto też wiedzieć, w którym miejscu szukać zadań, w których jesteśmy bezbłędni, aby móc rozwiązać je na samym początku egzaminu. Dodatkowo, rozwiązując próbne matury, uczymy się kontrolowania czasu i wykonujemy próbę generalną przed prawdziwym egzaminem. Jest to też genialny sposób na wykonanie powtórki – powtarzamy najważniejsze zadania, a nasz mózg jest aktywny, ponieważ otrzymuje za każdym razem inne zadanie (wyzwanie) do rozwiązania.
5. System dwóch obiegów
To metoda, w której realizujemy plan nauki, kilkukrotnie przechodząc przez wszystkie tematy. Spróbuję to wyjaśnić na przykładzie przygotowania do matury. Zaczynacie od rozpisania wszystkich tematów do opanowania i po kolei je realizujecie. Chodzi jednak o to, żeby każdy temat przerabiać jedynie w 60% – 80% i omijać te najbardziej złożone zadania. Kiedy w taki sposób przejdziemy cały nasz plan, wykonujemy kolejny obieg. Czyli przerabiamy wszystko od nowa, ale tym razem realizując już każdy z tematów w całości. Ta metoda sprawia, że stajemy się bezbłędni podczas rozwiązywania zadań, a wiedza w naszej głowie jest solidnie ugruntowana. Działa to podobnie jak obejrzenie jakiegoś filmu kilkukrotnie – za każdym razem zauważamy nowe szczegóły i łączymy ze sobą pewne wątki, aż w końcu stajemy się specjalistami w wiedzy na temat życia głównego bohatera. Zauważcie też, że metodę dwóch obiegów częściowo realizujemy wykonując powtórki, ponieważ tam również po raz kolejny spotykamy się ze znanymi nam już zadaniami.
6. Kartkówka na wejściu
Zrób sobie kartkówkę na samym początku nowego tematu, a lepiej zapamiętasz materiał.
Przeprowadzono pewne badanie na dwóch grupach studentów (Kane i Anderson, 1977). Pierwsza grupa na samym początku przystąpiła do testu polegającego na dokończeniu zdań, w których za każdym razem brakowało ostatniego słowa, na przykład: „Lekarz zapytał pacjenta, czy ma ………….”. Prawidłowe słowo to: „zegarek”. Łatwo się jednak domyślić, że studenci mieli problem, aby zgadnąć, jakiej odpowiedzi oczekiwali badacze. Po teście pokazano studentom prawidłowe odpowiedzi i poddano ich kolejnemu, takiemu samemu testowi. Drugiej grupie badanych od razu na początku pokazano uzupełnione zdania. Studenci mieli się ich nauczyć, a następnie napisać taki sam test, jak pierwsza grupa badanych. Wyniki eksperymentu mówią same za siebie: pierwsza grupa nauczyła się zdań z większą skutecznością, pomimo udzielenia na początku błędnych odpowiedzi.
Dużą rolę odgrywają tutaj emocje i zaangażowanie w proces nauki. Pierwsza grupa osób otrzymała pytania, na które nie znała odpowiedzi. Studenci włożyli dużo wysiłku w próbę uzupełnienia prawidłowo zdań, a później chcieli się dowiedzieć czy mieli właściwy tok rozumowania. Ich poziom zainteresowania i chęć poznania prawidłowych odpowiedzi były więc wyższe niż w drugiej grupie badanych. Łatwo się więc domyślić, że towarzyszące wszystkiemu emocje sprawiły, że nowo zdobyta wiedza pozostała w pamięci pierwszej grupy studentów na dłużej. Wnioski z badania są następujące: wysiłek i aktywne zaangażowanie w naukę tworzy trwałe wspomnienia. Badania potwierdzające tę i podobne tezy były wykonywane wielokrotnie.
Sama korzystam z tej metody podczas pracy z maturzystami. Bardzo dobrze sprawdza się ona w prostych tematach, gdzie uczeń intuicyjnie może zmierzać w kierunku prawidłowej odpowiedzi. Polecam na początku nowego działu spróbować rozwiązać 2 – 3 krótkie zadania i dzięki temu opanować materiał jeszcze lepiej.
Udostępnij artykuł:
